Գիտելիքը և նորամուծությունը որպես տնտեսական զարգացման հիմք

 

- գիտատեխնիկական նվաճումների յուրացման ու գործնական կիրառման արագությամբ, տեխնիկայի ու արտադրանքի նորացման մակարդակներով. 

- ճյուղային, միջճյուղային ու միջպետական արտադրական ինտեգրման աստիճանով. 

- նորամուծության պարբերաշրջանների և դրանց առանձին փուլերի տևողությամբ։ 

Տեխնոլոգիական և տեղեկատվական հեղաշրջման ներկա փուլում նորամուծական գործընթացները դարձել են գործունեության բոլոր ոլորտների զարգացման պարտադիր պայման: Նորամուծությունները ծնվում են մարդկանց գիտակցության մեջ, հետևաբար հասարակությանն անհրաժեշտ են անհատներ, ովքեր կարող են ապահովել նոր գաղափարների հղացում, որ ընկած է նորամուծական գործունեության հիմքում։ Այդ գործունեությունը նպաստում է ձեռնարկության կամ ճյուղի գիտատեխնիկական, ֆինանսական և արտադրական ներուժի զարգացմանը, միջազգային գիտատեխնիկական համագործակցության ակտիվացմանը: Նորամուծությունների խթանման քաղաքականությունն արդյունավետ կգործի միայն այն դեպքում, երբ մաս կազմի ընդհանուր տնտեսական կարգավորման մեխանիզմի, ինչը մեր երկրին հնարավորություն կտա ներթափանցելու նոր շուկաներ` նոր տեխնոլոգիաների ներդրման միջոցով, և ստեղծելու սեփական տեխնոլոգիական նորամուծությունները: Մեր հանրապետությունում տնտեսական աճի ռազմավարությունը պետք է նախատեսի անցում զարգացած նորամուծական համակարգին: Անհրաժեշտ է նշանակալիորեն մեծացնել պետության միջամտության չափաբաժինը նորամուծական ներդրումային գործընթացներին և ձևավորել տնտեսության նոր ճյուղեր` միտված նորամուծական ենթակառուցվածքների զարգացմանը: Նորամուծական համակարգի ստեղծումը կապահովի «գիտություն-բիզնես-պետություն» եռանկյունու փոխադարձ արդյունավետությունը: Պետությունը և շուկան պետք է լրացնեն մեկը մյուսին: Իսկ երկրները, որոնք ունեն անկատար շուկա և, առավել ևս, չկայացած պետական ինստիտուտներ, նորամուծական համակարգի շնորհիվ կարող են դուրս գալ նոր շուկաներ և ունենալ սեփական տեխնոլոգիական նորամուծություններ` հաղթահարելով պետական միջամտությունների թերությունները: Պետական և մասնավոր հատվածի ռազմավարական համատեղ ձեռնարկությունների ստեղծումը կդառնա նորամուծությունների ճեղքվածքի ռազմավարական միջուկը: Մենք կարծում ենք, որ վերոնշյալ միջոցառումները կարող են իրականացվել միջազգային համագործակցության շրջանակներում, երբ մեր երկիրը կյուրացնի այս ոլորտում հաջողության հասած երկրների փորձը: Կարծում են նաև, որ ՀՀ տնտեսությունում նորամուծությունների խրախուսման քաղաքականությունը պետք է հիմնված լինի հետևյալ դրույթների վրա. 

1. Պետության կողմից նորամուծական նախագծերի ֆինանսավորում` դրանց կառավարումը բիզնեսի ձեռքում պահելով: Կառավարության` նորամուծական գործունեության կարգավորման ավելորդ փորձերը սովորաμար հանգեցնում են ծրագրերի և բիզնեսի ձախողմանը: Սկզμնական շրջանում պետությունն իր վրա է վերցնում ռիսկի որոշակի բաժին` նոր նախագծերի սուբսիդավորման ճանապարհով ներդրողներին շնորհում է հարկային արտոնություններ, խրախուսում տվյալ ոլորտում մասնագետների ուսուցումը և վերապատրաստումը: Հասկանալի է, որ նորամուծական գործունեությունը չի կարող ապահովվել միայն բյուջետային ֆինանսավորմամբ: Սակայն պետության կողմից հատկացվող միջոցները կարող են ծառայել որպես նորամուծական գործընթացների ծավալման կատալիզատոր: 

2. Փոքր և միջին բիզնեսի զարգացում: Սա այն դաշտն է, որտեղ փորձարկվում են նորամուծությունները, որոնք հետագայում կարող են ներդրվել մեծ ընկերությունների կողմից: Փոքր ընկերություններն ավելի ճկուն են և հակում ունեն դեպի ռիսկային նախագծերը: Փոքր նորամուծական ֆիրմաների զարգացման հաջողությունը կախված է հետևյալ առանձնահատկություններից.

 - դրանց մեծամասնության հենվածություն` ազգային գիտական դպրոցների վրա, որոնք զարգացրել են կիրառական ներուժ ունեցող տեսական հետազոտությունները, 

-լիդերի առկայություն, որը կարող է լինել գիտնական կամ գործարար, կամ միաժամանակ և՛ գիտնական, և՛ գործարար, կամ էլ գիտնական, որը միաժամանակ լավ կառավարիչ է,

 - ընկերության անձնակազմի բարձր պատրաստականություն, որ հնարավոր լինի դիմանալ ծանր փորձություններին և անհաջողություններին, 

- ֆիրմաների ընդլայնում` օժանդակ ծառայությունների, սեփական արտադրության և կադրերի պատրաստման համակարգերի ստեղծմամբ, 

- միջազգային փորձի անընդհատ ուսումնասիրություն կառավարման, մարքեթինգի, գնային քաղաքականության, ծառայությունների մատուցման ոլորտներում և այլն: 

Հոդվածում գիտելիքների կառավարումն անմիջականորեն դիտարկվում է ժամանակակից տեղեկատվական տեխնոլոգիաների, համացանցի, այլ ընդհանուր ցանցերի օգտագործման հետ, որ թույլ են տալիս կուտակելու և տարածելու անհրաժեշտ գիտելիքներ։ Նորամուծությունը բնութագրվում է այնպիսի չափորոշիչներով, որոնք արտացոլում են սկզμունքորեն նոր արտադրանքի տեխնիկական մակարդակը և մրցունակության աստիճանը։